Walcownia żelaza

Nieznane są również początki (pierwszy zapis w 1186 r) osady, której istnienie u stóp „Gródka” potwierdza zachowana nazwa „Podgrodzie”, ale musiały sięgać wczesnego średniowiecza, skoro już w końcu XII w była znana z łomów piaskowca, z których powstawała okazała kolegiata św. Marcina w Opatowie. Zainteresowanie wydobyciem surowca rosło ze względu na rozwijające się „murowane” budownictwo sakralne, natomiast rozwojowi wymiany handlowej sprzyjało położenie osady na granicy rolniczego płata lessowego na południu i puszczańskich ostępów na północy. O relokacji Kunowa na obecne miejsce zdecydowali biskupi krakowscy najpewniej w XIII wieku, kiedy stali się jego właścicielami. Obszar „starej” osady ze względu na ukształtowanie był dość ograniczony, a ze względu na położenie u wylotu rozległego wąwozu, także narażony na powodzie, w które obfitowała I poł XIII wieku. Ówczesne osadnictwo miało więc charakter wyżynny i tej tendencji mogli sprzyjać właściciele Kunowa. Pamiętajmy również o licznych najazdach, które dotknęły Kunów, stanowiąc impuls do zmiany lokalizacji.